ใช่.
[171] อกุศลธรรมไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลใด, อัพยากต-
ธรรมก็ไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม ?
ในภังคขณะแห่งจิตของบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดก็ดี ในอุปปาท-
ขณะแห่งอกุศลวิปปยุตตจิตก็ดี บุคคลผู้เข้านิโรธสมาบัติอยู่ก็ดี บุคคล
ผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี อกุศลธรรมไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลเหล่า
นั้นแต่อัพยากตธรรมจักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยปัจ-
ฉิมจิต อกุศลธรรมก็ไม่ใช่กำลังเกิด อัพยากตธรรมก็ไม่ใช่จักเกิดแก่
บุคคลเหล่านั้น.
ก็หรือว่าอัพยากตธรรมไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลใด, อกุศลธรรมก็
ไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม ?
ใช่.

โอกาสวาระ ปัจจนิก

:-
[172] กุศลธรรมไม่ใช่กำลังเกิดในภูมิใด, ฯลฯ

ปุคคโลกาสวาระ ปัจจนิก

:-
[173] กุศลธรรมไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลใดในภูมิใด, อกุศล
ธรรมก็ไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม ?

ในภังคขณะแห่งจิตของบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดก็ดี ในอุปปาท-
ขณะแห่งกุศลวิปปยุตตจิตก็ดี กุศลธรรมไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลเหล่า
นั้นในภูมินั้น แต่อกุศลธรรมจักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ใน
ภังคขณะแห่งอรหัตมรรคก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใด
จักได้อรหัตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในภังคขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคล
ผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี กุศลธรรมก็ไม่ใช่กำลังเกิด อกุศลธรรม
ก็ไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.
ก็หรือว่าอกุศลธรรมไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลใดในภูมิใด, กุศล-
ธรรมก็ไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม ?
ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมรรคก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัต-
มรรคในลำดับแห่งจิตใด ในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี อกุศลธรรม
ไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่กุศลธรรมกำลังเกิดแก่
บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, ในภังคขณะแห่งอรหัตมรรคก็ดี พระอรหันต์
ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตมรรคในลำดับแห่งจิตใด ในภังค-
ขณะแห่งจิตนั้นก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี อกุศลธรรม
ก็ไม่ใช่จักเกิด กุศลธรรมก็ไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.
[174] กุศลธรรมไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลใดในภูมิใด, อัพ-
ยากตธรรมก็ไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม ?

ในภังคขณะแห่งจิตของบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดก็ดี ในอุปปาท-
ขณะแห่งกุศลวิปปยุตตจิตก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี กุศล
กรรมไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่อัพยากตธรรมจัก
เกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยปัจฉิมจิต กุศล
ธรรมก็ไม่ใช่กำลังเกิด อัพยากตธรรมก็ไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้น
ในภูมินั้น.
ก็หรือว่าอัพยากตธรรมไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลใดในภูมิใด, กุศล
ธรรมก็ไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม ?
ใช่.
[175] อกุศลธรรมไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลใดในภูมิใด, อัพ-
ยากตธรรมก็ไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม ?
ในภังคขณะแห่งจิตของบุคคลเหล่านั้นทั้งหมดก็ดี ในอุปปาท-
ขณะแห่งอกุศลวิปปยุตตจิตก็ดี บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี
อกุศลธรรมไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่อัพยากต-
ธรรมจักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยปัจฉิมจิต
อกุศลธรรมก็ไม่ใช่กำลังเกิด อัพยากตธรรมก็ไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคล
เหล่านั้นในภูมินั้น.
ก็หรือว่าอัพยากตธรรมไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลใดในภูมิใด, อกุศล-
ธรรมก็ไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม ?
ใช่.

อตีตานาคตวาระ

ปุคคลวาระ อนุโลม

:-
[176] กุศลธรรมเคยเกิดแก่บุคคลใด, อกุศลธรรมก็จักเกิด
แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม ?
บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยอรหัตมรรคก็ดี พระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี
บุคคลเหล่าใดจักได้อรหัตมรรคในลำดับแห่งจิตใด¹ ก็ดี กุศลธรรมเคยเกิด
แก่บุคคลเหล่านั้น แต่อกุศลธรรมไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคล
นอกนี้ กุศลธรรมก็เคยเกิด อกุศลธรรมก็จักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้น.
ก็หรือว่าอกุศลธรรมจักเกิดแก่บุคคลใด, กุศลธรรมก็เคยเกิด
แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม ?
ใช่.
[177] กุศลธรรมเคยเกิดแก่บุคคลใด, อัพยากตธรรมก็จัก
เกิดแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม ?
บุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยปัจฉิมจิต กุศลธรรมเคยเกิด แต่อัพยากต-
ธรรมไม่ใช่จักเกิด, บุคคลนอกนี้ กุศลธรรมก็เคยเกิด อัพยากตธรรม
ก็จักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้น.

1. อรหัตมรรคจักเกิดต่อจากโวทานจิตในอรหัตมรรควิถี.